افزایش تقلب علمی با لغو دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌ها در ایرانداک / پژوهشگران برای دسترسی به منابع چه کنند؟

قطع دسترسی به پایان‌نامه‌ها و رساله دکتری در سامانه گنج پژوهشگاه ایرانداک، مشکلات بسیاری را برای جامعه علمی کشور به وجود آورده است، به همین منظور به بررسی این موضوع پرداختیم.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، از ششم آذر سال ۱۳۹۵ با پیشنهاد ایرانداک و برپایه فصل سوم «آیین‌نامه ثبت و اشاعه پیشنهادها، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی و صیانت از حقوق پدیدآوران در آن‌ها»، دسترسی گسترده به تمام متن پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها (پارسا) در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) امکان‌پذیر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر در گذشته سری به پایگاه ایرانداک می‌زدید، به راحتی می‌توانستید از اطلاعات کتاب‌شناختی، چکیده و ۲۰ برگ نخست هر پارسا بهره‌مند شوید؛ البته اگر در این پایگاه نیز عضو بودید، دسترسی رایگان به تمام متن پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد پس از ۱۸ ماه و رساله‌های دکتری پس از ۳۰ ماه از زمان دفاع را داشتید.

  بررسی ماده هشت آیین‌نامه و لغو دسترسی آزاد به تمام پایان‌نامه‌ها   پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که با عنوان ایرانداک شناخته می‌شود، یک دی ماه ۹۹، با انتشار اطلاعیه‌ای از قطع دسترسی به ۴۳۵ هزار و ۸۶ فقره از پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری که در سامانه گنج ایرانداک بارگذاری شده بود، خبر داد.  

در بخشی از این اطلاعیه آمده بود: بنا بر گزارش یکی از دستگاه‌های نظارتی، به استناد ماده هشت «آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی»، مصوب ۲۵ آذر ۱۳۹۸ هیئت وزیران، ایرانداک نمی‌تواند تمام متن پارسا را اشاعه دهد و «مؤسسه مکلف است متن کامل پایان‌نامه‌های فاقد طبقه‌بندی را حداکثر پنج سال پس از تاریخ دفاع منتشر کند».   بر اساس گزارش دستگاه نظارتی، به دلیل اینکه نام ایرانداک در کنار موسسه آورده نشده است و تفسیر نهاد نظارتی از «موسسه» تنها دانشگاه است، پایگاه ایرانداک تنها می‌تواند به نگهداری پایان‌نامه‌ها بپردازد و حق انتشار آن‌ها را ندارد.   ایرانداک هوادار دسترسی آزاد و رایگان    پایگاه ایراندک نیز بر اساس این گزارش و بر خلاف میل باطنی خود، هوادار دسترسی آزاد و رایگان به تمام‌متن پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در گنج است. با این همه، ایرانداک خود را پایبند به قوانین، مقررات، تفسیر و حکم نهادهای مسئول می‌داند و امیدوار است که با همکاری و پشتیبانی هیئت وزیران؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین جامعه علمی کشور؛ دسترسی به تمام‌متن پارساها مانند گذشته برای همگان فراهم شود و دستاوردهای آن برای پیشبرد علم و پژوهش، بیش از پیش آشکار گردد». از یکم دی ماه ۹۹ دسترسی به متن کامل پایان نامه‌ها و رساله‌ها را قطع کرد.

سامانه «همانندجو» در ایرانداک از تقلب علمی جلوگیری می‌کند   لغو دسترسی آزاد به پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها، با هدف عدم تقلب علمی انجام شد؛ غافل از اینکه پیش از آن بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در تبصره نه قانون «پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی مصوب ۳۱ مرداد ۹۶»، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی و فناوری دولتی و غیردولتی کشور و همچنین حوزه‌های علمیه موظف شده بودند برای ارائه پیشنهاده‌ها (پروپوزال‌ها)، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها از سامانه «همانند جو» استفاده کنند.
سامانه «همانندجو» با جست‌وجوی خودکار در متن کامل پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و دیگر مدارک علمی در ایرانداک و همچنین در وب، نوشته‌های همانند را بازیابی و اندازه‌ی همانندی و منبع اطلاعات همانند را نمایش می‌دهد. بر این اساس امکان تقلب علمی که قرار است با لغو دسترسی آزاد به پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها از میان برداشته شود، پیش از این با بهره‌مندی از سامانه «همانند جو» از بین رفته است. عدم دسترسی جامعه علمی کشور به پایان‌نامه‌ها در ایرانداک، سبب می‌شود تا یک واحد مستقل برای دسترسی به پایان‌نامه‌ها وجود نداشته باشد؛ و همین امر راه تقلب را باز خواهد کرد زیرا پایان نامه‌ها و رساله‌ها از دید عموم مردم پنهان می‌شوند. کپی‌کاری با لغو دسترسی‌ به پایان نامه‌ها افزایش می‌یابد   از طرفی عدم دسترسی جامعه علمی کشور به پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها علاوه بر این که سبب می‌شود دسترسی محققان و پژوهشگران به منابع علمی برای بررسی مسائل مورد جستجوی خود از بین برود. موجب می‌شود تا یک واحد مستقل برای دسترسی به پایان‌نامه‌ها وجود نداشته باشد و همین امر راه تقلب را باز خواهد کرد؛ زیرا پایان نامه‌ها و رساله‌ها از دید عموم مردم پنهان می‌شوند.

بسیاری از مسئولان آموزش عالی کشور با لغو دسترسی به پایان‌نامه‌ها مخالف هستند و معتقدند اگر قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی به صورت کامل اجرا شود، صد در صد جلوی تقلب علمی گرفته می‌شود؛ چراکه این قانون تمام دانشگاه‌ها را ملزم می‌کند تا پایان‌نامه و رساله‌ها را در ایرانداک ثبت کرده و همانندجویی کنند؛ بنابراین اگر دانشجویی مطلب تکراری را در این سامانه بارگزاری کند استاد و دانشجو هر دو متوجه خواهند شد.       وزات علوم پیگیر آزادسازی دسترسی‌ها است
غلامحسین رحیمی، معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این باره گفت: انتشار متن پایان‌نامه‌ها یک امر کاملا علمی است. پایان‌نامه‌ها باید در دسترس کامل پژوهشگران قرار داشته باشد و وزارت علوم حتماً این موضوع را از نهاد‌های تصمیم گیرنده، پیگیری می‌کند تا به یک جمع بندی برسیم.   کاهش میزان ارجاعات و اشتغال فاراغ‌التحصیلان دانشگاهی   البته مشکلات ایجاد شده برای جامعه علمی کشور با لغو دسترسی به مطالب ثبت شده در ایرانداک در این نقطه پایان نخواهد یافت، زیرا عدم دسترسی به متن کامل تحقیقات و پایان‌نامه‌ها، استنادپذیری مقالات و یافته‌های علمی که بر اساس نقشه جامعه علمی کشور بسیار مورد تایید است را نیز دچار بحران می‌کند. در حقیقت تا زمانی که افراد به مشاهده متون علمی نپردازند و از آن بهره‌مند نشوند، چگونه می‌توانند به آن استناد کنند؟ با توجه به رابطه مستقیم مشاهده‌پذیری و استناد به پژوهش‌های علمی چشم انداز سند جامع علمی کشور که رسیدن به عدد ۱۵ است و اکنون عدد ۵/۴ را نشان می‌دهد، دور از ذهن خواهد شد.

عدم دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌ها و تحقیقات علمی همچنین موجب می‌شود تا کارفرمایان با میزان توانایی افراد برای انجام پروژه‌ها آشنا نشوند و همین امر یکی از مشکلاتی محسوب می‌شود که اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی را بیش از پیش با چالش روبه رو می‌کند. همچنین این موضوع پیامد‌های منفی همچون قطع ارتباط دانشگاه‌ها با پژوهشگاه‌ها در استفاده از یافته‌های علمی و به طور ویژه عدم دسترسی حاکمیت به پروژه‌های علمی و تحقیقاتی کارآمد را به دنبال دارد. بازدید روزانه ۷ هزار نفر از سامانه گنج   اهمیت در دسترس بودن تمام متن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری را می‌توان در آمار مراجعه افراد به سامانه ایرانداک مشاهده کرد. طبق آماری که ایرانداک اعلام کرده است. روزانه ۲۸ هزار جستجو در سامانه گنج صورت می‌گیرد. آماری دیگر نیز نشان می‌دهد که نزدیک به هفت هزار و ۵۰۰ کاربر روزانه از گنج بازدید می‌کنند.

همچنین با توجه به شیوع کرونا و نیمه تعطیل بودن دانشگاه‌ها، از ابتدای سال جاری تا پایان پاییز، هفت میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از سامانه گنج بازدید کرده‌اند. این میزان بازدید از پایگاه ایرانداک و مراجعه جامعه علمی به آن برای استفاده از منابع علمی در جهت تحقیق و توسعه مرز‌های دانش ما را به فکر فرو خواهد برد که محققان و پژوهشگران پس از این، بر چه اساسی می‌خواهند از آخرین نظرات در باب یک مسئله با خبر شوند و به آن بپردازند؟ و آیا انحصار انتشار پایان‌نامه‌ها در دانشگاه‌ها این مشکل را به وجود نخواهد آورد که موسسات آموزش عالی به فروش مطالب و یا در اختیار قرار دادن آن‌ها تنها به صورت حضوری در دانشگاه بپردازند؟ که در این صورت با توجه به گستردگی دانشگاه‌ها در کشور مشکلات زیادی  برای پژوهشگران به وجود می‌آید.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: پایان نامه های دانشجویی ایرانداک وزارت علوم پایان نامه ها و رساله ها پایان نامه ها و رساله دسترسی به پایان نامه ها متن کامل پایان نامه ها تمام متن پایان نامه ها جامعه علمی کشور لغو دسترسی دسترسی آزاد تمام متن دانشگاه ها عدم دسترسی سامانه گنج تقلب علمی بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۶۳۱۴۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

منابع عبری: حماس تاکید دارد پایان جنگ در توافق نوشته شود

در سایه ادامه تماس‌ها میان حماس و میانجی‌ها، رسانه‌های عبری گزارش دادند که جنبش حماس به تضمین‌ها برای پایان جنگ اکتفا نمی‌کند و درخواست کرده که باید پایان جنگ به شکل مکتوب در توافق ذکر شود. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در سایه حواشی متعدد مربوط به مذاکرات قاهره درباره توافق آتش بس در غزه، رسانه‌های عبری گزارش دادند که حماس اصرار دارد که پایان جنگ در توافقنامه به شکل مکتوب نوشته شود و تنها به تضمین‌ها قانع نیست.

یک منبع مصری آگاه درباره دور جدید مذاکرات که در قاهره برای بحث درباره تبادل اسرا و پایان تجاوزات رژیم صهیونیستی به نوار غزه برگزار شد اعلام کرد که اکنون توپ در زمین اسرائیل است و حماس خواستار شفاف سازی برخی بندهای ذکر شده در پیشنهاد توافق می‌باشد که اخیراً به این جنبش تحویل داده شد.

این منبع مصری اعلام کرد تا زمانی که حماس پاسخ خود را اعلام نکند اسرائیل هیئتی به قاهره نخواهد فرستاد.

از طرف دیگر رسانه‌های صهیونیستی اعلام کردند که حماس هنوز پاسخ خود را ارائه نداده و این جنبش اصرار دارد که پایان جنگ در توافق‌نامه به شکل مکتوب نوشته شود و صرفاً به تضمین‌ها اکتفا نمی‌کند.

این رسانه‌ها گزارش دادند که مذاکرات میان حماس و میانجی‌ها امروز یکشنبه با هدف رسیدن به توافق ادامه دارد.

این درحالی است که منابع برجسته وابسته به مقاومت فلسطین شب گذشته، شنبه‌شب، اعلام کردند که به‌دلیل امتناع رژیم صهیونیستی از پایبندی به آتش‌بس دائمی، مذاکرات با یک مانع بزرگ مواجه است. حماس همچنان تأکید دارد که هیچ توافقی را بدون متن صریح در مورد آتش‌بس دائمی نمی‌پذیرد.

از طرف دیگر یک منبع برجسته دیگر در گروه‌های فلسطینی اعلام کرد: رهبری مقاومت در چارچوب دستیابی به توافقی که خواسته‌های مردم فلسطین را در توقف همه‌جانبه تجاوزات رژیم صهیونیستی و خروج کامل نیروهای اشغالگر از نوار غزه برآورده می‌کند نرمش زیادی از خود در مذاکرات نشان داد، اما از اصول اساسی که در راستای منافع و خواسته‌های ملت فلسطین است عقب‌نشینی نخواهد کرد.

روزنامه عبری یدیعوت آحارانوت شب گذشته متن توافق پیشنهادی به حماس را منتشر و اعلام کرد که بر اساس این پیشنهاد، اسرائیل متعهد شده است که در مقابل هر زن نظامی اسیر موجود در اختیار حماس که همچنان در قید حیات باشد، 20 اسیر فلسطینی دارای حکم ابد را آزاد کند. با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود حماس بین 3 تا 5 اسیر نظامی زن در اختیار داشته باشد، در مرحله اول بین 60 تا 100 اسیر فلسطینی دارای حکم ابد از زندان آزاد می‌شوند.

به‌نوشته این رسانه عبری‌زبان، تل‌آویو تا لحظه تهیه این گزارش حاضر به تعهد به پایان جنگ نشده است.

ادعای رسانه صهیونیست:حماس با پیشنهاد مصر موافقت کردحماس: از خواسته‌های اساسی خود کوتاه نخواهیم آمدانتهای پیام/